Hướng dẫn làm Món ăn, thức uống bổ mắt đơn giản

Nước chanh - cà rốt, sữa đậu đen, trà hoa hòe - hoa cúc, cháo gan heo - đỗ xanh lừ những thực phẩm tốt cho sức khỏe, cải thiện và phục hồi thị lực.

Theo Đông y, mắt là khí quan của tạng Can, tinh khí của ngũ tạng, lục phủ đều dồn lên mắt, là nơi tinh khí tụ lại. Muốn mắt sáng, hoạt động tốt, chậm lão hóa, cần phải bổ tạng Can, dưỡng huyết được đầy đủ. Những thực phẩm có công dụng bổ tạng Can, có lợi cho hoạt động của mắt thường gặp là gan động vật (gà, heo, cá), câu kỷ tử, quả dâu tằm, mè đen, hà thủ ô, đương quy, đại táo, hoài sơn, quả trứng gà, lươn…

Một vài món ăn có công dụng bổ can thận, dưỡng huyết, có lợi cho mắt, làm sáng mắt.

- Canh quả trứng gà - câu kỷ tử

Nấu 30 g câu kỷ tử và 10 quả hồng táo (hoặc táo đen) với lượng nước vừa phải, sôi khoảng một tiếng, cho 2 quả trứng gà vào trộn đều, nấu thêm cho đến khi trứng chín. Nêm nếm gia vị cho vừa miệng, dùng ăn trong bữa cơm.

Hột gà, câu kỷ tử.

- Gan gà chưng câu kỷ tử

Gan gà 60 g rửa sạch, thái mỏng. Câu kỷ tử 30 g, táo đỏ 4 quả (bỏ hột) rửa sạch, để ráo nước, gừng tươi 2 lát. Các thứ cho vào tô sành, đem chưng cách thủy khoảng hai giờ. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn lúc đói bụng.

Tác dụng bổ can thận, bổ huyết, làm sáng mắt. Món ăn này rất tốt cho người bị quáng gà, huyết hư mắt nhìn kém, trẻ em suy nhược, người thận suy già sớm.

- Gan heo nấu táo đỏ

Gan heo 60 g rửa sạch, thái miếng, ướp gia vị. Táo đỏ 10 trái, hoài sơn (củ khoai mài) 20 g rửa sạch, để ráo nước. Tất cả cho vào tô sành, đem chưng cách thủy 3 giờ. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn lúc đói bụng hoặc trong bữa cơm.

- Canh gan heo, cải bó xôi

Gan heo 100 g rửa sạch, thái mỏng, ướp gia vị. Cải bó xôi 250 g rửa sạch, xắt khúc ngắn, để ráo. Nấu gan heo vừa chín thì cho cải bó xôi vào, nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng ăn trong bữa cơm.

- Cháo gan heo, đỗ xanh

Gan heo tươi 100 g rửa sạch, thái miếng nhỏ, ướp gia vị. Đỗ xanh 60 g và gạo 100 g vo sạch, thêm lượng nước thích hợp để nấu cháo. Đun sôi bằng lửa to rồi chuyển ninh lửa nhỏ, cho đến khi cháo chín thì cho gan heo vào đun sôi, gan vừa chín là được. Nêm nếm lại gia vị vừa ăn. Dùng ăn nóng vào lúc đói bụng.

Tác dụng bổ gan, dưỡng huyết, thanh nhiệt, làm sáng mắt, nhuận da làm đẹp sắc mặt. Món cháo này phù hợp với nhũng người suy nhược cơ thể, thị lực giảm, sắc mặt kém.

- Cháo câu kỷ tử

Câu kỷ tử 30 g rửa sạch, nấu cùng 100 g gạo tẻ thành cháo nhừ. Chia 2 lần ăn vào lúc đói bụng.

- Cháo đậu đen, câu kỷ tử

Đậu đen 50 g vo sạch, câu kỷ tử 30 g rửa sạch. Hai thứ ngâm trong nước nóng một tiếng cho mềm. Nấu cùng gạo tẻ 100 g thành cháo nhừ. Chia 2 lần, ăn với đường vàng hoặc mật ong vào lúc đói bụng.

- Canh lươn - hà thủ ô

Lươn (làm sạch) 150 g, hà thủ ô 10 g, đậu đen (ngâm mềm) 60 g, táo đỏ 4 trái, gừng tươi 2 lát mỏng. Tất cả rửa sạch, cho vô nồi đất, cho thêm nước vừa phải, hầm tầm 3 giờ cho nhừ. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Dùng trong bữa cơm.

- Cháo cà rốt, hoa cúc

Cà rốt 60 g gọt bỏ vỏ, rửa sạch, cắt miếng. Hoa cúc 20 g cho lượng nước vừa phải (khoảng 500 ml), đun sôi 20 phút, rồi bỏ cà rốt, 30 g gạo tẻ vào nấu với thành cháo. Nêm muối, dầu ăn và hành. Dùng ăn vào lúc đói bụng.

Món cháo có công dụng thanh nhiệt, minh mục (sáng mắt), có lợi cho người thị lực suy giảm, sốt nóng, nhức đầu.

- Cháo câu kỷ tử, dâu tằm

Câu kỷ tử 30 g, dâu tằm (tang thầm) 30 g, gạo nếp 60 g, đường phèn. Rửa sạch câu kỷ, dâu tằm, rồi nấu với gạo nếp. Sau khi chín thêm đường phèn vừa ăn.

Món cháo này giúp bổ can thận, dưỡng huyết, ích trí, làm sáng mắt, có lợi cho những người bị giảm thị lực, hoa mắt chóng mặt, mất ngủ, đau mỏi lưng gối, ù tai, tóc bạc sớm… do huyết hư, can thận suy yếu.

- Kim châm (hoa hiên khô) hầm gan heo

Kim châm 100 g, gan heo 300-400 g. Hai thứ rửa sạch, cho vô nồi đất (hoặc nồi inox), thêm tí gừng, muối, nấu cùng 750 ml nước, cho đến khi gan thật chín là được. Chia 2 lần ăn vào lúc đói bụng.

- Cháo cà rốt

Cà rốt 150 g, thịt heo nạc 100 g, gạo tẻ 50 g, gia vị các loại. Cà rốt gọt bỏ vỏ, rửa sạch, xắt lát mỏng hoặc xắt hạt lựu (có thể mài thành bột). Thịt heo nạc rửa sạch, bằm nhỏ, ướp gia vị cho thấm. Gạo tẻ vo sạch, nấu cùng cà rốt thành cháo nhừ, cho thịt nạc vào đảo đều, cháo sôi lại nêm nếm gia vị vừa ăn.

Dùng vào lúc đói bụng (tốt đặc biệt là ăn vào buổi sáng). Món ăn này có công dụng bổ tỳ vị, trợ tiêu hóa, dùng cho người lớn, trẻ em suy nhược cơ thể, gầy yếu, tiêu hóa không tốt, thị lực giảm sút, quáng gà, ho, tiêu chảy kéo dài.

- Cháo cà rốt, hoa cúc

Cà rốt 60 g, hoa cúc 20 g, gạo tẻ 30 g, hành, muối, dầu ăn. Rửa sạch cà rốt, thái miếng mỏng. Hoa cúc rửa sạch, cho vô nồi cùng lượng nước khoảng 500 ml, đun sôi 20 phút, rồi bỏ cà rốt, gạo tẻ vào nấu thành cháo. Cho hành, muối, dầu ăn để tăng mùi vị trước khi sử dụng.

Một số thức uống có ích cho mắt

- Nước sinh tố chuối, cà chua

Chuối cắt mỏng 500 g, cà chua thái nhỏ 300 g, nước cốt cam 2 thìa canh, nước cốt chanh một thìa canh. Có thể cho thêm nước đá bào 1/2 chén.

Cho hỗn hợp trên vào máy băm nhuyễn. Đổ ra ly uống liền. Lưu ý chỉ lột vỏ và cắt chuối ngay trước khi ăn hay chế biến để tránh bị nhũn và ngả màu.

Món này có công dụng bổ dưỡng, an thần, giúp tăng cường thị lực, bảo vệ mắt. Rất tốt cho những người bị mất ngủ, thường bị nóng bứt rứt, khó chịu, mỏi mắt, thị lực giảm.

- Kim châm (hoa hiên khô) chưng đường phèn

Kim châm 100 g rửa sạch, để ráo nước, chưng với 100-150 g đường phèn. Dùng ăn vào buổi tối, trước khi ngủ tầm 1 đến hai giờ.

Đây là một món bổ dưỡng, an thần, giải nhiệt độc, làm thư thái tâm hồn, nhẹ nhàng cơ thể. Rất tốt cho những người bị mất ngủ, thường bứt rứt nóng nực, khó chịu.

Kim châm chưng đường phèn bổ dưỡng, an thần, giải nhiệt độc, làm thư thái tâm hồn, nhẹ nhàng cơ thể.

- Trà hoa hòe, hoa cúc

Hoa hòe, hoa cúc, trà xanh mỗi thứ 3 g. Cả 3 nguyên liệu rửa sạch, cho vô trong cốc, ngâm với nước sôi tầm 5 phút, dùng uống thay trà hằng ngày.

Món này có công dụng thanh nhiệt, giúp sáng mắt.

- Sữa đậu đen, hồ đào nhục (quả óc chó)

Đậu đen 500 g sao chín thơm, đồng tình bột mịn. Hồ đào nhục 500 g sao thơm cho bóc lớp vỏ lụa bên ngoài, để nguội rồi nghiền thành dạng bột nhão. Lấy mỗi thứ 10 g, hòa vào trong một ly sữa nóng, thêm vào một muống nhỏ thường dùng để uống cà phê mật ong. Dùng uống vào buổi sáng sớm hoặc sau bữa sáng.

Món này có công dụng tăng cường hoạt động của mắt, bảo vệ mắt, tăng cường chức năng điều tiết, cải thiện chứng mắt bị mệt mỏi do làm việc nhiều, chữa được chứng khô mắt.

- Nước ép cà rốt, sữa bò

Cà rốt 100 g gọt bỏ vỏ, rửa sạch, thái nhỏ. Cho cà rốt, 100 ml sữa bò và một tí mật ong vào máy băm nhuyễn, chia 2 lần uống lúc đói bụng (có thể lược bỏ bã).

Hoặc dùng: Cà rốt 100 g, táo tây 1 quả, hai thứ gọt bỏ vỏ, rửa sạch, thái miếng nhỏ, cho vô máy băm nhuyễn, thêm vào một thìa canh nước cốt chanh và ít đường hoặc mật ong, chia 2 lần uống lúc đói bụng.

Món nước ép cà rốt có công dụng bổ dưỡng, phòng ngừa nhiễm trùng, tăng sức đề kháng, cải thiện thị lực, có lợi cho trẻ nhỏ ho suyễn, suy dinh dưỡng, thường ra mồ hôi trộm.

- Nước chanh, cà rốt

Nước chanh vắt một thìa canh, táo tây một trái, cà rốt một củ.

Gọt vỏ táo tây và cà rốt, xắt hạt lựu rồi bỏ vào máy băm nhuyễn, cho thêm nước chanh vào trộn đều, có thể nêm ít đường cho dễ uống.

Món này dùng ngay, ướp lạnh hoặc thêm viên đá lạnh đều được. Ngoài công dụng giải nhiệt, chống nóng, kích thích tiêu hoá, món ăn này còn giúp cải thiện thị lực, phù hợp với trường hợp mắt bị mệt mỏi do làm việc nhiều.

- Nước sữa chua, cà chua

Sữa chua 1 hộp, cà chua 2 quả, nước lọc, nước chanh vắt một thìa canh. Cà chua rửa sạch, xắt hạt lựu, cho vô máy xay cùng những nguyên liệu khác, xay thành nước.

Món này giàu sinh tố A và sinh tố C, có công dụng bồi dưỡng, chống nóng, bảo vệ mắt, tăng cường thị lực và dưỡng da rất tốt.

- Nước sinh tố đu đủ, sữa bò, mật ong

Đu đủ chín 200 g, sữa bò 250 ml, nước chanh vắt một thìa canh, mật ong vừa phải.

Gọt bỏ vỏ đu đủ, thái nhỏ, bỏ hột, cho vô máy xay kèm với những nguyên liệu để băm nhuyễn, dùng uống trong ngày.

Món này có mùi vị thơm ngon, bổ dưỡng, công dụng tăng cường khí lực, bảo vệ mắt, làm sáng mắt, lợi tiêu hóa.

- Nước ép đu đủ, cà rốt

Đu đủ chín, chuối, cà rốt mỗi thứ 100 g. Ba thứ xay trong nước dừa với cùi non nạo. Thêm một ít mật o­ng cho đủ ngọt, dùng uống cách ngày.

Món này có công dụng bổ dưỡng, an thần, làm sáng mắt. Rất tốt cho người suy nhược cơ thể, ăn uống không tiêu, thị lực giảm, mất ngủ, hay bị bồn chồn.

Có thể dùng cà rốt 30-40 g, đậu ván (bạch biển đậu) 12-20 g (sao thơm), hạt sen 12-16 g, nấu cùng 750 ml nước, sắc còn 200 ml, chia 2 tới 3 lần uống trước bữa ăn. Trường hợp không có đậu ván, hạt sen thì chỉ dùng một nguyên liệu cà rốt 250 g tươi hoặc 50 g khô, nấu cùng một lít nước, sắc còn 300 ml, chia 2 tới 3 lần để uống.

Lương y Đinh Công Bảy Tổng Thư ký Hội dược liệu TP HCM