Nước mắm nên dùng loại thật ngon, khi pha trộn theo công thức thì trộn thứu tự những nguyên liệu và nêm nếm trong quá trình pha trộn để điều chỉnh cho vừa ăn.
300ml nước lọc + 25g đường + 15ml nước mắm + ớt băm + ít dấm nêm cuối cùng cho vừa độ chua.
Nếu muốn ăn nước mắm ngọt kiểu Nam thì dùng 50g đường và 50ml nước mắm trong công thức và bỏ dấm.
Nước chấm bánh cuốn pha sẵn ngoài hàng màu nhạt là vì rắc ít nước mắm. Nếu muốn đậm hơn có thể tăng lượng nước mắm trong công thức lên 30ml.
200ml nước lọc + 2,5 thìa súp đường + 3,5 thìa súp nước mắm + ba muỗng súp dấm+2 trái ớt cay, bỏ hạt, bằm nhỏ + 1 nhánh tỏi bằm + 1/4 muỗng súp hạt tiêu xay.
Cũng có thể pha theo kiểu: 1 phần nước mắm + 3 tới 4 phần nước lọc + 1/4 phần đường + tỏi ớt bằm nhỏ. Ăn cùng đồ chua.
Đun sôi 250gr đường (có thể thêm nếu muốn ngọt hơn) với 0,5l dấm gạo trên lửa nhỏ tầm 15', hớt bọt nếu có.
Dung dịch dấm đường này có thể đổ vào chai sử dụng nhiều lần rất tiện lợi cho nhiều món ăn khác nhau như sườn xào chua ngọt, cá sốt chua ngọt, pha chế nước chấm bún chả, bún nem ...
Ghi chú luôn luôn phải có là các loại nước chấm bún nên đun nóng trước khi ăn thì mới ngon, vì bún lạnh mà.
Lấy nước chấm chua ngọt nói trên một lượng vừa phải ăn + nước mắm + nước sôi để nguội vào lần lượt và nêm nếm đến khi có vị vừa miệng + tỏi bằm nhuyễn + hạt tiêu rang xay vỡ+ ớt băm bỏ hạt. Cách khác (cầu kì hơn, nhưng ăn thấy cũng ngon hơn ;) Nước lèo gà trong 250ml + Nước dừa tươi 150ml + Đường 150gr + Nước hàng để tạo màu 60g + Muối: 10g: đun sôi, hớt bọt.
Nước mắm: 60ml+ Tỏi bằm nhỏ 25g + Quả ớt tươi bằm nhỏ 25g + Nước cốt chanh 100ml + Dấm gạo 50ml + Hạt tiêu rang thơm xay vỡ: 10g.
1 dấm + 3/4 - 1 đường + 1/2 mắm + 2 nước lọc (nước đun sôi để nguội).
Có thể bớt chút dấm đi và vắt chút chanh/quất cho thơm thơm, gần ăn thì đập tỏi, ớt giã dập bằm nhỏ và bỏ ít hạt tiêu vào. Hoặc là ngâm tỏi ớt trong nước dấm trước một lát rồi mới pha chế các thứ khác.
Ở hàng bún người ta hay cho chút nước mắm mà thay vào đó là nước hàng để tạo màu.
Ăn bún chả kiểu Bắc thì cho thêm vào nước chấm đu đủ xanh. Đu đủ cắt vuông hoặc tỉa hoa cho đẹp, bóp muối sơ rồi lấy nước sôi dội qua, vắt khô thả vào tô nước chấm, nếu ko vội có thể ngâm với dấm trước 10 - 15' thì sẽ giòn hơn.
1/2 bát ăn cơm nước mắm ngon + một muỗng súp đường + 5 tép tỏi bằm + 5 trái ớt cay bỏ hạt, bằm nhỏ.
1 củ hành khô phi thơm + 8 thìa súp Hoisin sauce (tương ăn phở) + một muỗng cafe bơ lạc + 1 tí muối.
300ml nước cốt dừa + 8 thìa bơ lạc + 1/2 củ hành tây nhỏ bằm nhuyễn + Hai thìa đường thốt nốt.
1/Hai thìa cafe ớt bột + một muỗng xì dầu
Tất cả đun sôi trên lửa vừa, giữ ấm trước khi ăn
ba muỗng súp nước sôi làm tan ba muỗng súp đường + Hai thìa súp nước mắm + tỏi, ớt bằm nhỏ + 1/4 trái chanh vắt lấy nước
Dầm nát quả ớt trong chén nước mắm và pha vào đó ít nước chanh vắt
Nếu thấy vị nước mắm gắt quá thì tùy ý thêm ít nước lọc và đường vào.
Dùng nước vỏ tôm để làm nên. Công thức ví dụ: vỏ của 200gr tôm (thịt tôm thì làm ruốc tôm rồi) + 2 bát nước nấu sôi nhỏ lửa 5-7 phút, lọc qua rây, lấy phần nước trong + một muỗng nước mắm, để yên cho nước lắng đọng rồi gạn bớt nước để lấy nước trong lần hai, thêm tầm 1/ba muỗng cafe muối cho đậm rồi dần dần nêm thêm một ít đường, nước chanh vắt cho vừa chua ngọt dịu, sau cùng cho chút nước tỏi ép và ớt cắt nhỏ.
Nếu không muốn cầu kì thì dùng công thức 1 phần nước mắm + 1 phần đường + 1 1/2 phần nước + 2/5 dấm gạo
4,5 thìa súp nước mắm + 5 thìa súp đường + một muỗng súp gừng gọt bỏ vỏ bằm nhuyễn + 1-Hai thìa cafe tỏi bằm + 1-Hai thìa súp nước lọc + ít nước chanh vắt cho hỗn hợp có vị chua nhẹ.
1 phần tương đen (Hoisin-sauce) + 1/2 phần ớt tương, rắc thêm một ít lạc/lạc rang, bỏ vỏ, đập dập lên mặt bát nước chấm.
Hai thìa nước mắm ngon + một muỗng nước sôi để nguội + một muỗng nước cốt chanh + Hai thìa đường. Quấy tan rồi đổ thêm gừng, ớt, tỏi bằm thật nhỏ
Muối rang + hạt tiêu rang
Đường + gia vị + ớt tương + chút nước cốt chanh
Đường + một chút nước mắm + quả tắc vắt nước, vỏ quất xắt nhỏ cho luôn vào nước chấm. Khi ăn thì ăn cả vỏ quất cho khỏi tanh.
Nước chanh + ớt cắt khoanh tròn nhỏ vào ngâm 15 phút. Sau đó cho nước mắm ngon vào. Nếu nước mắm mặn thì pha một chút nước lọc, thêm ít đường.
Mắm tôm – chanh - ớt
Cho đường, nước cốt chanh vào đánh kỹ với mắm tôm tới khi nổi lớp bọt trắng mịn thì cho thêm quả ớt tươi cắt khoanh nhỏ vào trộn đều. Nếu mắm tôm bị mặn có thể cho thêm ít nước sôi
Cần phải có đủ các vị chua – cay – mặn – ngọt.
Bằm nhỏ tỏi, ớt ngâm giấm tầm 30 phút. Hòa nước sôi để nguội với đường, rót dần dần nước mắm vào. Sau cùng đổ bát giấm, ớt, tỏi hòa cho đều. Tỏi ớt sẽ nổi lên mặt bát nước chấm trông thích mắt
Tỷ lệ các thành phần để bát nước chấm có các vị chua – cay – mặn – ngọt cân đối: 30g giấm, 30g đường, 30g nước mắm, 100gr nước lọc, tỏi ớt vừa phải sẽ được khoảng một bát ăn cơm nước chấm.
Nước sốt chấm các món tẩm bột rán có thể mua sẵn loại đóng chai hoặc tự pha theo cách sau Cùng một loại nước chấm chua – cay – mặn – ngọt như trên, nhưng nếu để chấm với các món bao bột như tôm bột rán, cá tẩm bột rán, đùi ếch tẩm bột… thì bạn chỉ cần giảm lượng nước xuống còn 50g, tiếp đó hòa chút xíu bột đao, đem đun sôi.